Menekşe Bakımı Nasıl Yapılmalı?
Menekşe Bitkisi Nasıl Yetiştirilir? Sulanması, toprak ve saksı değişimi, çoğaltılması, budanması hakkında uzman tavsiyeleri
Menekşe Bitkisi Nedir?
- Menekşe, “menekşegiller” ailesinin en meşhur üyesidir. Türkiye’de Afrika Menekşesi olarak bilinmektedir.
- Ana vatanı Tanzanya’dır.
- Çiçeklerinin yaprakları kalp şeklini andırır. Ayrıca çiçeklerin yaprakları asimetrik bir şekle sahiptir.
- Sarı, siyahi pembe renkleri bulunmakla birlikte en meşhur rengi morumsu nitelikteki menekşe rengidir.
- Genel olarak kokusuzdurlar.
- Uygun şartlar sağlanırsa uzun vadede yetiştirilecek bir bitkidir.
Menekşe Bitkisinin Bakımı
Menekşe Çiçeğinin Ekolojik İstekleri
- Sıcaklık
Menekşeler için en uygun sıcaklık 16-19 derece aralığındadır. Yazları ortalama sıcaklık; gündüzleri 21 derece, geceleri 13 derece olmalıdır. Ani sıcaklık değişimleri, menekşenin gelişim dönemini yavaşlatır. Yakıcı güneşten hoşlanmamakla birlikte güneş ışınlarına da muhtaçtır. Sabah vakti yakıcı olmayan bir güneşte güneşlenmeleri gelişimlerini hızlandırır.
- Nem
Menekşenin neme olan ihtiyacı yüksektir. Menekşe ev içinde yetiştirilecekse minimum %60-70 oranında neme ihtiyaç duymaktadır.
- Işık
Aydınlık ortamları sever. Fazla gölgeli yerlerde kalırsa çiçekleri gelişmez, bunun yerine sapları uzar.
- Havalandırma
Serin ortamları çok sever. Bu yüzden sabah vakitlerinde güneş henüz doğmadan önce rüzgârlı bir alana bırakılması, menekşenin canlanmasını sağlar.
- Toprak
Menekşe; yüksek oranda humus içeren, tınlı kumlu topraklarda yetişirler. Menekşe, ağır kil içeren topraklardan nefret eder. Toprağın pH değeri 5.8-6.2 aralığında olmalıdır.
Menekşelerin Az Bilinen Özellikleri
- Menekşe çiçekleri ve yaprakları, öksürük, baş ağrısı ve cilt rahatsızlıkları gibi çeşitli sağlık sorunlarını hafifletmek için kullanılmıştır.
- Menekşe çiçekleri sadece dekoratif değil, aynı zamanda yenilebilir ve salatalara, tatlılara süs olarak eklenir. Antioksidanlar açısından zengindir ve C vitamini içerir.
- Menekşeler, mor, mavi, sarı, beyaz ve hatta çift renkli çeşitleriyle bilinir. Her renk, farklı bir anlam taşır.
Menekşe, alçakgönüllülük ve sadakat simgesi olarak kabul edilir. Aynı zamanda, gizli aşkların çiçeği olarak da bilinir. - Menekşeler çok yıllık bitkilerdir; yani uygun şartlar sağlandığında birkaç yıl boyunca aynı kökten çiçek verebilirler.
- Menekşeler, antik Yunan ve Roma dönemlerinden bu yana süs bitkisi olarak yetiştirilmiş ve hatta “Atina’nın Çiçeği” olarak anılmıştır.
- Menekşeler, soğuk iklimlerde bile dış mekanlarda kolayca yetişebilir. Bahçelerde ve balkon kutularında popüler bir seçimdir.
- Menekşe, bazı kültürlerde Nisan ayının çiçeği olarak kabul edilir ve ilkbaharın tam ortasında doğanın uyanışını temsil eder.
- Menekşe esansı, özellikle Fransız parfümerisinde değerli bir bileşen olarak kullanılır. Menekşenin narin kokusu, birçok lüks parfümün temel notalarından biridir.
Menekşe Bitkisi Nasıl Sulanır?
Menekşenin sulanmasına ilişkin aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır.
- Menekşeler, damlama yöntemi yerine alttan sulanma yöntemiyle sulanmalıdır. Bunun için öncelikle geniş bir kap içerisine bir miktar dinlenmiş su konulmalıdır. Ardından menekşe saksısı, suyun içerisine yerleştirilip 10-15 dakika beklenmelidir. Süre bitiminde saksı sudan alınır ve süzülür. Daha sonra menekşe bitkisi dinlenmeye bırakılır.
- Eğer sulama sonrası menekşe saksısının tabağında su birikirse, bu suyun dökülmesi gereklidir. Aksi takdirde; bitkinin köklerinde hastalıklar görülür ve bitki hayati fonksiyonlarını yitirebilir.
- Menekşeler damlama yöntemi ile sulanırsa toprağın üst kısmında tuz oluşumu başlar. Tuz, menekşenin en nefret ettiği maddelerden biridir.
- Menekşelerin yaprakları ıslatılmamalıdır. Eğer yaprakları ıslatılırsa bir peçete yardımıyla kurutulmalıdır. Aksi takdirde; menekşenin rengi solar ve yapraklarda lekelenmeler başlar.
- Sulamada kullanılacak suyun klorsuz ve kireçsiz olması gerekir. Ayrıca bir gece önceden dinlenmiş olması da gereklidir.
Menekşenin Toprak ve Saksı Değişimi
Menekşelerin toprak ve saksı değişimine ilişkin aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır.
- Menekşenin toprağındaki tuzluluk oranı arttıkça kökleri yorulur. Bunun sonucunda menekşe dinlenme dönemine erken bir vakitte çekilir. Bu yüzden tuzlanma durumu görülürse acilen değiştirilmesi gereklidir.
- Kullanacağı saksının türü seramik olmalıdır. Diğer saksı türleri menekşelerin gelişimini yavaşlatmaya neden olur.
- Saksı büyüklüğü bir önceki saksının bir numara büyük boyutunda olmalıdır. Çok büyük saksıların tercih edilmesi halinde menekşeler fazla enerji harcar, çok küçük seçilmesi halinde rahat bir gelişim gösteremezler. Böylece, her iki durumda da ölümleri gerçekleşir.
- Öncelikle, sol elin orta ve yüzük parmağı kullanılarak menekşe bitkisinin yapraksız olan ana gövdesi tutulur. Sağ el ile saksı ters çevrilir. Bitkinin kökleri temizlenir. Ardından yeni saksının içerisine ortalanır ve sağ elle toprak harcı eklemesi yapılır. Son olarak toprak hafifçe sıkıştırılır ve sulanır. Toprak ve saksı değişimlerinin iki yılda bir olmak kaydıyla ilkbahar dönemlerinde yapılması gereklidir.
Menekşe Nasıl Gübrelenir?
Toprak ve saksı değişim sırasında menekşelerin toprağı gübrelenmelidir. Gübrelenme işlemi için özel olarak satılan Afrika menekşesi gübresi kullanılabilir.
Menekşe Nasıl Budanır?
Tam anlamıyla menekşeler budanmaz; fakat menekşe bitkisinin çürüyen yaprak ve çiçekleri, steril bir bitki makası yardımıyla kesilmelidir.
Menekşe Nasıl Çoğaltılır?
Menekşe bitkisini çoğaltmak için en iyi yöntem çimlendirme yöntemidir.
Öncelikle, steril bir bitki makası yardımıyla menekşeden 3 cm saplı olacak şekilde birkaç yaprak kesilir.
Ardından bu yapraklar içi su dolu bir kaba alınır. Suyun içindeki menekşelerin sapları köklendikten sonra bu yapraklar drenajı yapılmış ve içerisinde bir miktar toprak bulunan saksıya alınır.
Daha sonra üzerine toprak eklenir ve sulanır. Bu işlem ilkbahar aylarında yapılmalıdır. İlkbahar ayı sonrası ekim ya da kasım aylarında bu saksının üzerine biraz daha toprak eklemesi yapılır ve sulanır.
Yapraktan Menekşe Çoğaltma Tekniği
Menekşeler Hakkında Az Bilinenler
- Menekşe çiçekleri ve yaprakları, öksürük, baş ağrısı ve cilt rahatsızlıkları gibi çeşitli sağlık sorunlarını hafifletmek için kullanılmıştır.
- Menekşe çiçekleri sadece dekoratif değil, aynı zamanda yenilebilir ve salatalara, tatlılara süs olarak eklenir. Antioksidanlar açısından zengindir ve C vitamini içerir.
- Menekşeler, mor, mavi, sarı, beyaz ve hatta çift renkli çeşitleriyle bilinir. Her renk, farklı bir anlam taşır.
- Menekşe, alçakgönüllülük ve sadakat simgesi olarak kabul edilir. Aynı zamanda, gizli aşkların çiçeği olarak da bilinir.
- Menekşeler çok yıllık bitkilerdir; yani uygun şartlar sağlandığında birkaç yıl boyunca aynı kökten çiçek verebilirler.
- Menekşeler, antik Yunan ve Roma dönemlerinden bu yana süs bitkisi olarak yetiştirilmiş ve hatta “Atina’nın Çiçeği” olarak anılmıştır.
- Menekşeler, soğuk iklimlerde bile dış mekanlarda kolayca yetişebilir. Bahçelerde ve balkon kutularında popüler bir seçimdir.
- Menekşe, bazı kültürlerde Nisan ayının çiçeği olarak kabul edilir ve ilkbaharın tam ortasında doğanın uyanışını temsil eder.
- Menekşe esansı, özellikle Fransız parfümerisinde değerli bir bileşen olarak kullanılır. Menekşenin narin kokusu, birçok lüks parfümün temel notalarından biridir.