Portakal Ağacı Nasıl Büyütülür?

Portakalın Ekolojik İstekleri

• Sıcaklık

Portakal, Türkiye’de daha çok Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetişen bir meyvedir. Portakal, sıcaklık 0 °C’nin altına indiği zaman deforme olur. En uygun sıcaklık 23-25 °C derecedir.

• Hava Akımı

Portakal, çok şiddetli hava akımlarından nefret eder. Çünkü çok şiddetli hava akımları, portakalın dallarının deformasyona uğramasına neden olur. Ayrıca çok soğuk hava akımları, meyvelerin ölmesine neden olabilir.

• Toprak

Portakal ağacı dikilmeden önce topraktan numune alınmalı ve bu numune analiz ettirilmelidir. Daha sonra toprak derinliği ölçülmelidir. Portakal ağaçları için toprak derinliği minimum 1,5-2 m olmalıdır. Portakal bitkisinin kökleri ise yerden 30-90 cm yükseklikte olmalıdır. Bu derinliğin sebebi; toprağın daha fazla derinlikte nefes alamaması ve bunun sonucu portakal bitkisinin köklerini çıkararak deformasyona uğramasıdır.

Portakal ağacı toprağının taşıması gereken nitelikler aşağıda listelenmiştir.

• Kumlu-tınlı, killi-tınlı, mineralce zengin süzek yapıya sahip olmak
• Taban suyu seviyesi az ve kireçsiz olmak
• 5,5-6 aralığında bir pH değerine sahip olmak
• Konumun %3’lük bir eğime sahip olması
• %20 oranında kil, %50 oranında kum ve %20 oranında tın miktarlarına sahip olmak ve bu miktarları aşmamak
• 10-20 cm/saat toprak süzekliğine sahip olmak
• İçeriğinde tuz bulundurmamak (minimum %0,3 tuz oranı olabilir.)

Portakal İçin Bahçe Hazırlığı Nasıl Yapılır?

Konum

• Sıcaklığı uygun, sıcak ve soğuk hava akımlarına maruz kalmayan
• İç drenaj sistemi güçlü
• Verimli, yeksenak toprağa sahip olmak
• Topraklara rüzgarkıran dikilmiş olması

Fidan

• Fidanın virüs benzeri hastalıklara sahip olmaması
• İyi bir anaç-kalem uyumu
• Gelişim dönemlerini hızlı geçirebilmek ve sağlıklı olmak

Toprak

Toprak işlemleri genelde eylül ayında yapılır. Toprak üzerinde yapılacak işlemler aşağıda listelenmiştir.

• Toprak üzerinde tasfiye işlemleri yapmak
• Toprak kuruyken sert kısımları patlatmak
• Ocak-şubat aylarında (fide dikimi öncesi) herbisit maddesiyle ilaçlama yapmak

Toprakta Çukur Açma İşlemi

• Çukur açma işlemi büyük alanlarda burgu makinesiyle küçük alanlarda kazma kürekle yapılmalıdır. Eğer çukurun yan kenarlarında kaymak tabakası varsa bu tabaka kürek yardımıyla temizlenmelidir.
• Çukur açma işleminde iki fidan çukurunun arası 7×7 m olmalıdır. Ayrıca çukurların 40 cm çap ve 40 cm derinliğe sahip olması gerekir.

Dikim İşlemi

• Dikim işlemi bitkinin gelişim dönemi olan ilkbahar aylarında yapılmalıdır. Fidelerin satın alındığı seralar, güneş almayan gölge yerlerdir. Bu yüzden polietilen torbasındaki fideler dikimden önceki 15 gün boyunca 23 °C sıcaklıktaki güneş altında bekletilmelidir. 15 gün sonra fide üzerinde gerekli durumlarda budama işlemi yapılabilir. Dikimden bir gün önce torbadaki fide sulanır.
• Her bir çukurun yanına iki kürek iyi yanmış çiftlik gübresi eklenir. Daha sonra içerisine toprak katılır ve iki malzeme harmanlanır.
• Plastik poşet her iki tarafından kesilir ve poşet topraktan ayrılır. Toprak dağılmadan, fidan çukura yerleştirilir.
• Boşluklar çukurun yanındaki toprak harcıyla doldurulur ve toprak hafifçe sıkıştırılır.

Dikim Sonrası Yapılacak İşlemler

• Toprak diğer toprakla bütünleşene kadar 15-20 günde bir sulama yapılır.
• Güneşin çok şiddetli olduğu zamanlarda fideyi güneşten korumak için bir miktar kireç ve beyaz tutkal karışımı hazırlanır. Daha sonra bu karışımla fide üzerinde badana yapılır.
• Köşegen doğrultusunda seyreltme işlemi yapılır.

Portakal Fidelerinin Sulama İşlemi Ne Zaman Yapılır?

Toprak üzerine tansiyometre cihazı çakılarak portakalın ne kadar su miktarına sahip olduğu öğrenilebilir.

Portakal Fidelerinin Sulaması Nasıl Yapılır?

Portakal fideleri karık yöntemi ya da damlama yöntemiyle sulama işlemine tabi tutulmalıdır. Tansiyometre ile toprağın su miktarı ölçülerek gerektiği takdirde sulama işlemi yapılabilir.

Portakal Fidelerinin İlaçlama İşlemi

Fideler zaman zaman hastalık kapma, meyve sineği saldırıları vb. unsurlara maruz kalabilir. Bu durumda toprak ziraat yetkililerince analiz edilmeli ve çıkan sonuçlar neticesinde belirlenen rapora göre ilaçlama işlemi yapılmalıdır. Ilaçlama yapım şekli alınan raporlara göre belirlenmektedir.

Portakal Fidesi Nasıl Gübrelenir?

Portakal bitkisinin toprağına kış aylarında 2-3 gram potasyum-fosfor-yanmış ahır gübresi ve yaz aylarında 3-4 gram azot-yanmış ahır gübresi 1 litre kireçsiz su içerisinde karıştırılarak toprağa verilmelidir.

Portakal Fidesinde Budama ve Destek Sağlama İşlemi Nasıl Yapılır?

• Budama, portakal fidelerinin verimli bir gelişim dönemi geçirmesine katkı sağlar. Budama işlemi ilkbahar aylarında don olmayan vakitlerde yapılmalıdır.
• Budama aletlerinin steril, temiz olmasına ve budama işleminde eldiven kullanılmasına dikkat edilmelidir.
• Portakal fidesi kendini ayakta tutamıyorsa kökten uzak olacak şekilde uzun bir herek toprağa çakılır ve fidenin ana gövdesi buraya nazikçe bağlanır.
• Budama işlemi steril bir bitki makası yardımıyla yapılır. Kesim yapıldıktan sonra kesilen yerlerin hava almaması için beyaz tutkalla bu noktalar kapatılmalıdır.

Portakal Nasıl Hasat Edilir?

Portakalın hasat zamanının ne zaman olduğunu anlamak için aşağıdaki unsurlara dikkat edilmelidir.

• Portakalın kabuk rengi
• Portakalın içeriğindeki asit ve usare miktarı
• Suda çözünebilme miktarı

Yukarıdaki kriterler standartlara uygun olduğu takdirde portakalın hasat vaktinin geldiği anlaşılmış olur.

Portakallar, ağaçlardan bir merdiven yardımıyla toplanır. Portakal toplama işleminde portakalların çizilmemesi için mutlaka tırnakların kısa olması ya da eldiven giyilmesi gerekir. Ayrıca portakal ağaçları yüksek olduğu için portakal toplamayı kolaylaştıracak üç ayaklı merdivenin olması gerekir. Portakaldaki kapsül ve kabuk kısımları hasar görmeyecek şekilde ucu küt bir makasla dalların kesilmesiyle hasat işlemi tamamlanır. Hasat edilen portakallar yere atılmamalı, merdivenin üzerinde bulunan bir sepete alınmalıdır.